Na een korte opleving in de eerste helft van 2024, daalde de vraag op de kantorenmarkt. Deze daling lijkt te stabiliseren in kwartaal 3. Het aantal opnamen van grote kantoorpanden daalden, terwijl die van de kleinere panden grotendeels stand hielden. Voor de herwaardering is het belangrijk om rekening te houden met de duurzaamheid en bereikbaarheid van kantoren. Landelijke trends laten namelijk zien dat er veel vraag is naar duurzame en bereikbare panden. In kwartaal 4 is weer een lichte groei te zien van 2%. Over heel 2024 bleef de ontwikkeling op de kantorenmarkt stabiel, zonder groei of krimp.
In de bedrijvenmarkt zien we na een kleine dip weer een lichte stijging tot kwartaal 3 en in kwartaal 4 een grote stijging, de totale stijging komt uit op 4%. Het tekort aan bedrijfsruimte blijft onverminderd groot. Er is veel interesse in kleine tot middelgrote bedrijfsruimten tot 2.500m2. Hoewel het totale aanbod in 2024 flink is gestegen, is er een groot tekort aan geschikte panden.
In de eerste drie kwartalen van 2024 zette de daling in de winkel-horecamarkt door. De verschuiving van fysiek winkelen naar online zorgt voor een groei in leegstand en faillissementen. Als gevolg hiervan is de sector met 1% gekrompen. In het vierde kwartaal van 2024 is ook hier een kleine opleving te zien (circa 2% t.o.v. kwartaal 3). Deze groei lijkt iets door te zetten voor begin 2025. Vanuit de winkelmarkt is nu te zien dat de grotere winkelketens als Action en Wibra de panden van de Blokker overneemt waardoor er minder leegstand is.
Daarnaast blijven de energiekosten voor alle sectoren hoog en moeten bedrijven de ontvangen coronasteun nog terugbetalen, ondanks dat daar niet altijd genoeg budget voor is.
De bouwkosten bij incourante objecten zijn gemiddeld met 3% gestegen. Verder zijn de waarden van transformatorhuizen en tankstations flink toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Er wordt verwacht dat er veel transformatorhuizen bij zullen komen, omdat het huidige elektriciteitsnetwerk de stijgende vraag niet aan kan.
De gemiddelde stijging bij incourante objecten is 1,5%, al zijn er binnen sommige segmenten ook dalingen zichtbaar. Ditzelfde patroon geldt voor de agrarische sector, die ook een gemiddelde stijging van 1,5% laat zien. De ondergrond voor kassen is in waarde is toegenomen.
| Winkels: | -0,5% |
| Kantoren: | 0% |
| Bedrijven: | 4% |
| Horeca: | -0,5% |
| Incourant: | 1,5% |
| Agrarisch: | 1,5% |
De markt beweegt, maar niet overal in de gewenste richting. Duurzaamheid en aanpassingsvermogen zijn de komende jaren van groot belang. Wie investeert in energiezuinige panden, flexibel gebruik van ruimtes en slimme oplossingen voor leegstand, maakt de grootste kans om de stormen van de markt te trotseren.
In dit artikel is er een blik geworpen op het afgelopen jaar. Dit geeft tegelijkertijd inzicht in de ontwikkelingen voor volgend jaar, waar er hier een klein tipje van de sluier gelicht is. In onze volgende nieuwsbrief zullen wij uitgebreider stilstaan bij een echte vooruitblik naar 2026 toe.
De percentages die genoemd zijn, zijn gebaseerd op nieuwsberichten, rapportages, kwartaalberichten, taxatiewijzers en marktonderzoek (bronnen: Agrimatie, ABN Amro, CBS, Prijsindices commercieel vastgoed, MVGM, NVM Business, CBRE, Bouwinvest, ING, Troostwijk, Vastgoedbs, Horecava, Property NL, JLL, Locatus en taxatiewijzers WOZ-datacenter).
| Telefoon: 088-8883000E-mail: info@thorbecke.nlVolg ons via |